ترخیص کالا داخلی

ترخیص کالا از گمرک یکی از مهمترین و در عین حال پیچیده‌ ترین فرآیندهای صادرات و واردات کالا است که تجار بین‌المللی در همه جای دنیا با آن سروکار دارند. به همین دلیل یکی از ملزومات مهم وارد شدن به دنیای صادرات و واردات کالا، آشنای با امور و قوانین گمرکی است. ترخیص کالا داخلی، حاوی قوانینی می باشد که بر کالاهای وارداتی حاکم است. در این مقاله ما تصمیم داریم به این مقوله بپردازیم. امیدواریم که مطالب ارائه شده برای شما عزیزان مثمر ثمر واقع گردد.

مفهوم ترخیص کالا داخلی

تمامی کالاهای وارداتی و صادراتی قبل از آنکه وارد کشور شده و یا از آن خارج شوند باید از پلی به نام گمرک عبور کنند. در غیر  این صورت کالای مورد نظر در زمره کالاهای وارداتی قاچاق جای گرفته و مشمول پیامدهای قانونی ناشی از آن می گردد.

ترخیص کالا داخلی، از گمرک باید در چهارچوب های تعیین شده از جانب قانون برای کالاهای وارداتی از آن سوی مرزها به داخل کشور صورت بگیرد.

بنابراین بازرگانانی که در زمینه وارد کردن کالا از خارج به داخل در حال فعالیت هستند، باید قبل از هر چیزی قوانین حاکم بر ترخیص کالا های وارداتی از اداره گمرک را بشناسند. در غیر این صورت برای ترخیص محموله وارداتی خود از گمرک با مشکلات و سردرگمی های زیادی باید دست و پنجه نرم کنند.

بنابراین می توان گفت که ترخیص کالا شامل مراحلی است که طبق قوانین موجود یک محموله وارد شده از خارج، جهت وارد شدن به بازارهای داخلی باید در اداره گمرک کشور پشت سر بگذارند.

لازم به ذکر است که ترخیص کالا از گمرک به حدی داری اهمیت است که بازرگانان زیادی به منظور انجام صحیح، مسئولیت این فرایند را از روی دوش خود برداشته و به شرکت های فعال در این حوزه می سپارد‌. البته این اقدام آن ها، کاملا منطقی و هوشمندانه بوده و موجب تسهیل فرآیند کسب و کار آن ها نیز خواهد شد.

به هر حال شرکت‌های مذکور داری فعالیت مستمر و طولانی مدت در این زمینه بوده و با تمام فرایند کا آشنا هستند. همچنین از قوانین حاکم براین عرصه نیز به طور کامل اطلاع دارند که این امر نیز مزید بر علت شده و تجار را بیش از بیش ترغیب می کند که با شرکت های ترخیص کالا از گمرک همکاری داشته باشند.

بیشتر بخوانید : ترخیص کالا خارجی

شرایط لازم جهت ترخیص کالا از گمرک

• کسب شناخت و اطلاعات قانونی مرتبط با امور گمرکی:

همانطور که مستحضر هستید؛ ترخیص کالا از گمرک طی یک سلسله مراتب از پیش تعیین شده صورت می‌ گیرد. به همین دلیل هر تاجری باید به تمامی قوانین مرتبط با این موضوع به طور کامل آشنا باشد. به این ترتیب می توان گفت که مهمترین و اولین وظیفه تمامی صادر کنندگان و همچنین واردکنندگان کالا، شناخت قوانین مرتبط با حوزه گمرک، که هم شامل قوانین داخلی و هم شامل قوانین بین‌المللی است.

• اخذ مجوزهای قانونی:

انجام فرایندهای گمرکی، نیاز به یک سری مجوزها نظیر کارت حق العمل کاری و کارت بازرگانی دارد که، هر تاجری باید به صورت کاملا قانونی برای اخذ آن ها اقدام کند در غیر این صورت، پروسه واردات کالا به شدت با اخلال مواجه خواهد شد. به این ترتیب یک تاجر وارد، در کنار فراهم کردن اسناد و مدارک مورد نیاز برای شروع فعالیت خود، تدارکات مورد نیاز جهت اخذ مجوزهای قانونی لازم و تاییدیه سازمان ‌های ذیربط را نیز دیده و به این ترتیب، سرعت عمل فعالیت خود را افزایش می دهد.

• تعیین ارزش کالای ترخیص شده:

تعیین ارزش کالای ترخیص شده نیز یکی دیگر از پیش شرط های لازم برای ترخیص کالا از گمرک می باشد. تعیین ارزش کالا اقدامی است که در همه کشورها صورت می گیرد. منتهی در هر کشور تعیین ارزش کالا با قیمت های مختلفی صورت می‌گیرد. لذا لازم هست قبل از اقدام به ترخیص، تعیین ارزش کالا در هر کشوری تحت قوانین و معیارهای مورد استفاده دوباره انجام شود.

مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالا از گمرک

همانطور که گفتیم ترخیص کالا از گمرک یکی از مهمترین فرایند هایی است که هر بازرگانی باید انجام دهد. بنابراین انجام این فرایند مهم همانند هر عملیات اداری دیگر نیاز به ارائه یک سری مدارک و اسناد دارد که ترخیص کالا از گمرک نیز از این قاعده مستثنی نیست.

در حال حاضر اسناد و مدارکی را که تجار جهت دریافت محموله خود از اداره گمرک باید ارائه بدهند شامل گزینه‌های زیر می‌باشد.

• سیاهه و یا فاکتور خرید
• وکالتنامه رسمی و پروانه صادراتی
• مجوزهای قانونی برای ترخیص بار
• پروانه بهره‌برداری شرکت های تولیدی
• بیمه نامه
• اظهارنامه واردات
• کپی کارت بازرگانی
• قبض انبار
• بار نامه ترخیص
• مجوز ثبت سفارش
• پیش فاکتور یا پروفرما
• اعلامیه تامین ارز با نامه برات

مراحل ترخیص کالا از گمرک

واردات کالا، از جمله موارد اقتصادی بین المللی بسیار مهم می باشد که  یکی از فرآیندهای مهم و اساسی آن ترخیص کالا از گمرک است. بنابراین همه تجار باید از اطلاعات و دانش کافی مورد نیاز برای انجام فرایند مذکور را داشته باشند. مراحل ترخیص کالا وارداتی در همه کشورها از قانون یکسانی تبعیت نمی کند.

بلکه بسته به قوانین داخلی هر کشوری متفاوت می باشد. البته علاوه‌ بر قوانین داخلی، قوانین حمل و نقل بین المللی نیز از جمله مواردی است که بر فرایند ترخیص محموله وارداتی از گمرک تاثیر گذار است.

ترخیص کالا داخلی از گمرک طی مراحل مختلفی صورت می‌گیرد که اغلب با اخذ یک سری مجوزها و فرایندهای مالی به همراه است که در ادامه مطالب ما تصمیم داریم آن ها معرفی کنیم.

• اخذ مجوز واردات از اداره بازرگانی کشور توسط وارد کننده:

پس از آنکه یک محموله وارداتی همه مراحل ثبت سفارش، خرید و حمل نقل را پشت سر بگذارد وارد یکی از ادارات  گمرک کشور می شود. به این ترتیب از لحظه وارد شدن تا خارج از اداره گمرک، صاحب محموله جهت دریافت مال خود از آن باید یک سری مراحل را طی کند که اولین گام مراحل فوق با اخذ مجوز واردات، از اداره بازرگانی کشور آغاز می شود.

همانطور که مستحضر هستید در حال بسیاری از ادارات خدمات خود را از طریق سایت های رسمی به شهروندان ارائه می دهند که اداره بازرگانی کشور نیز از این قاعده مستثنی نبوده و جهت ارائه خدمات بهینه و سریع به شهروندان وارد این پروسه شده است.

بنابراین تجار گرامی جهت دریافت مجوز واردات باید به   http://ntsw.ir مراجعه کرده و با صرف اندکی زمان مجوز فوق را اخذ کنند.

• بررسی مجوز کالای درخواستی:

گام دوم ترخیص کالا از اداره گمرک، بررسی مجاز بودن محصول مورد برای وارد شدن به کشور است. به طور کلی در فرایند واردات، دولت واردات برخی کالاها از خارج را به دلیل مصلحت جامعه ممنوع می کند. برای این منظور باید  تاجر کد Hs را به مرجع مذکور ارائه بدهد.  کد Hs به منظور شناسایی محصول در سیستم استاندارد سازی و طبقه ‌بندی بوده که از جانب فروشنده در اختیار خریدار قرار می‌ گیرد.

اداره بازرگانی پس از دریافت کد Hs و بررسی اطلاعات محموله وارداتی و فاکتور مبتنی بر قیمت اقدام به صدور مجوز واردات می کند.

• بررسی هزینه ترخیص محموله از اداره گمرک:

جهت بررسی هزینه ترخیص بار، نیاز است که حقوق ورودی آن محاسبه  شود. حقوق ورودی شامل  درصدی از کل ارزش کالای وارداتی است که به عنوان حق گمرک، از وارد کننده کالا دریافت می شود.

معمولا نرخ و درصد حقوق ورودی کالا از گمرک همه ساله در ابتدای سال  توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت تعیین می گردد.

در حال حاضر جهت بررسی ارزش کالا از سامانه  TSC، که یک سامانه ارزش گذاری روی کالا است، کمک گرفته می‌شود.

به طور کلی ارزش ورودی کالا فاکتوری است که هزینه محوله بر بار ورودی به اداره گمرک را به طور دقیق مشخص می کند. به عنوان مثال، میزان هزینه گمرکی، مجوزهای مورد نیاز و هزینه های آن، هزینه های جانبی و غیره از جمله مواردی هستند که با تکیه بر فاکتور حقوق ورودی می توان مقدار آن ها را تعیین نمود.

• صدور بارنامه ترخیص از اداره گمرک:

یکی مهمترین مدارکی که در اداره گمرک برای بار وارداتی صادر می شود، بارنامه و BL است. اهمیت بارنامه در مواقعی که به بار حین حمل نقل و یا هر عامل دیگری که آن را مشمول حمایت بیمه کند، دو چندان می گردد. زیرا در این زمینه کمک شایانی به بازرگانان بین‌المللی می کند.

بارنامه سندی و مدرکی است که پس از تایید مشتری توسط شرکت های حمل و نقل صادر می‌ شود.

• صدور قبض انبار:

صدور قبض انبار و یا N.W.R یکی دیگر از مراحل لازمی است که جهت ترخیص بار، در اداره گمرک باید طی شود.

قبض انبار که در بردارنده اطلاعاتی نظیر نام صاحب کالا، بسته بندی، نوع کالا، تعداد، تاریخ، وزن و غیره است، معمولا پس از بارگیری و تخلیه کالا در انبار صورت می ‌گیرد. البته ناگفته نماند که این مرحله فقط شامل محموله هایی است که دارای وزن کمی بوده و قابلیت تخلیه در انبارهای گمرک را دارند. کالاهایی که داری وزن سنگین هستند به همراه کانتینرها در محوطه گمرک تخلیه شده و نیاز به قبض انبار ندارند.

• گرفتن کورتاژ و اظهار نامه گمرکی:

برای ترخیص کالا از گمرک، دریافت مجوز کالا فرآیند دیگری است که باید طی شود. برای این منظور لازم است تاجر به سایت اداره گمرک مراجعه نموده و اقدام به تکمیل و ثبت اظهار نامه گمرکی کالا نماید و آن را ارسال کند. البته قبل از ارسال اظهارنامه باید مبلغ گمرکی کالا را نیز وارد نماید تا شرایط دریافت کد کورتاژ نیز فراهم گردد.

• اخذ مجوزهای لازم:

پس از ارسال اظهارنامه گمرکی و دریافت کد کورتاژ، متناسب با نوع کالای وارداتی، نیاز به اخذ یک سری مجوزها می باشد، که باید تمامی آن ها از مراجع ذیصلاح اخذ شده و به اداره گمرک تحویل داده شود.

• کنترل های گمرکی:

کنترل های گمرکی شامل، دو بخش مهم پرداخت و صدور سند ترخیص گمرک هستند. پرداخت و صدور سند ترخیص، پس از آن که اظهارنامه و سایر اسناد مربوطه مورد تایید کارشناسان گمرک واقع شوند، در اظهارنامه شمار ارزیابی توسط آن ها صادر می گردد. با ثبت شماره ارزیابی توسط کارشناس گمرک یکی دیگر از مراحل مهم ترخیص کالا از گمرک طی می گردد.

• بارگیری کالا:

مرحله نهایی ترخیص کالا از اداره گمرک صدور مجوز بارگیری، و بارگیری کالا است که پس از تاییدیه کامل کارشناس گمرک صورت می گیرد.

برای این منظور لازم است که تاجر، پروانه گمرکی را از سیستم گمرک دریافت نموده و به صورت ظهوری به گمرک اظهاری مراجعه کرده و مدرک فوق را تحویل بگیرد.

با اخذ مجوز بارگیری، محموله وارداتی، به منظور ارسال به درب خروج گمرک  بارگیری می شود. سپس قبل از آن که بار از درب خروجی گمرک خارج گردد، کارشناس مربوطه اظهارنامه گمرکی را چک کرده و در صورت عدم مشاهده هیچ گونه ایراد و مشکلی، اجازه خروج کالا را صادر کرده و با خروج با از گمرک، مراحل ترخیص محموله وارداتی به اتمام می‌رسد.

بررسی سیستم مدیریتی گمرک کشور

سیستم مدیریتی در گمرک کشور ما سیستم ریسک می باشد. این شیوه مدیریتی جهت صرفه جویی در زمان و همچنین جبران کمبود نیروی انسانی، نسبت به سایر سیستم های مدیریتی کارآمدتر بوده و به دلیل زمان‌بر بودن فرایند های گمرکی جهت ترخیص بار و همچنین کمبود نیرو در ادارات گمرک کشور، مورد توجه مقامات در اداره، گمرک کشور قرار گرفته است.

سیستم مدیریتی ریسک به طور کلی متشکل از سه مسیر اصلی بوده که شامل مسیر سبز، مسیر زرد و مسیر قرمز می باشد. برای تعیین مسیر مورد نظر که با استفاده از سیستم کامپیوتری صورت می‌ گیرد از مواردی همچون اعتبار صاحب کالا، اعتبار اظهار کننده و کشور سازنده کالا، درصد ماخذ حقوق ورودی، نوع کالا و سایر موارد مشابه کمک گرفته می شود.

لازم به ذکر است که در برخی موارد در سیستم ریسک، تعیین مسیر کاملا تصادفی صورت گرفته و از هیچ فاکتور و عامل دیگر کمک نمی گیرد. در حال حاضر انواع مسیرهای گمرکی شامل موارد زیر می باشد.

• مسیر گمرکی سبز:

منظور از مسیر سبز، مسیری است که در آن پس از اخذ تمامی مجوزهای لازم کالا مستقیما به صندوق ارجاع می شود. در برخی موارد نیز بدون نیاز به ارايه مجوز به صندوق ارائه می گردد.

• مسیر گمرکی زد:

در این مسیر لازم است که تمامی اسناد و مدارک توسط کارشناسان سرویس اداره گمرک مورد بررسی قرار بگیرد. سپس مراحل ترخیص وارد مسیر اداره ارزش شده و آنگاه جهت پرداخت ارزش حقوق به صندوق مربوطه مراجعه می شود.

• مسیر قرمز: در این مسیر ابتدا باید کالای وارداتی مورد ارزیابی فیزیکی قرار گرفته و سپس مجوزهای لازم برای آن توسط تاجر اخذ شود.

پس از دریافت مجوز باید محموله وارد مراحل دایره ارزش شود. همچنین تمامی اسناد و مدارک اخذ شده باید  توسط کارشناسان سرویس گمرک مورد ارزیابی و بررسی قرار بگیرد و سپس کالا به صندوق ارجاع گردد.