حسابرسی صورت مالی

حسابرسی صورت مالی یکی از عملیات های بسیار مهم برای موسسات و شرکت ها می باشد که باید به واسطه حسابداران حرفه ای و خیره صورت بگیرد. در واقع حسابرسی صورت مالی شرایط و اوضاع مالی موسسات و شرکت‌ها را تفسیر می کند. به نحوی که با بررسی آن می توان چشم انداز مالی مجموعه را پیش بینی نمود. سپس با کشف اشتباهات و خطاهای حسابرسان از بروز مشکل در آینده پیشگیری به عمل آورد. اگر تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با مفهوم و فواید حسابرسی صورت مالی دارید به شما پیشنهاد می دهیم تا انتهای مطالب با ما همراه بمانید.

حسابرسی صورت مالی چیست؟

حسابرسی صورت مالی یک فرآیند تخصصی‌ بوده که به منظور بررسی وضعیت مالی، میزان درآمدها و هزینه های بنگاه های اقتصادی، انواع و اقسام شرکت، موسسات مالی و اعتباری و غیره، حداقل سالی یک بار به واسطه حسابداران رسمی صورت می ‌گیرد. همچین یک امر کاملا ضروری جهت نگهداری و ثبت اسناد مالی نیز به شمار رفته و برای تنظیم سایر صورت های مالی لازم و کاربردی است.

لازم به ذکر است که صورت حساب مالی هر مجموعه تجاری، مهمترین سند جهت بررسی و تعیین مالیات بوده و به همین دلیل ممیزین مالیاتی و اداره دارایی جهت تعیین حدود مالیاتی که یک مجموعه تجاری باید پرداخت کند به محتویات درج شده در صورت حساب مالی آن تکیه می کنند

به همین دلیل برخی از شرکت ها و موسسات تجاری همواره جهت فرار از پرداختن مالیات، از تنظیم صحیح صورت مالی خودداری می‌ کنند، که البته در صورت مشخص شدن این اقدام، متحمل جریمه های سنگینی و عواقب ناخوشایندی از جانب قانون خواهند شد.

به طور کلی سند فوق جزو اسناد مهم شرکت ها و بنگاه های اقتصادی محسوب می شود به همین دلیل باید به واسطه تیم های خبره حسابرسی صورت بگیرد.

در واقع در فرایند حسابرسی مالی که با بررسی اسناد مالی شرکت ها و موسسات صورت می‌گیرد، روند حسابرسی را تحت کنترل درآورده و علاوه بر آن که مانع ترغیب حسابداران از انجام اقدامات خلاف اخلاق و قانون می شود، آن ها را مجبور و مصمم به انجام وظایف خود با دقت عمل بیشتری می کند. به این ترتیب حسابرسی صورت مالی شرکت ها و موسسات هم موجب اعتبار بخشیدن به آن ها شده و هم آن که موجب انجام امور مالی و حسابرسی آن با دقت عمل بیشتر می شود.

چند نکته مهم در رابطه با صورت های مالی

با توجه به مطالب ارایه شده می توان گفت که صورت حساب مالی مجموعه های تجاری از جمله مدارک مهم به شمار می رود که با استناد به آن می توانند اهداف مورد نظر برای آینده را روشن بینانه تر دنبال کنند. همچنین بسیاری از اشخاص حقوقی و حقیقی که با یک مجموعه تجاری در ارتباط هستند، اکثریت تصمیمات خود را بر اساس محتویات ارایه شده در صورت حساب مالی، می گیرند.

به هین دلیل  این اسناد باید تا حد ممکن به صورت ساده و قابل فهم تکمیل و تنظیم شوند. به نحوی که درک مفاهیم آن برای همه افراد امکان پذیر باشد. همچنین اسناد مذکور باید حتی المقدور مختصر در عین حال مفید و جامع باشند‌.

درج اطلاعات کاملا صحیح و بدون پرده پوشی و اغراق از جمله نکات مهمی است که به هنگام تنظیم سند و مدرک مورد نظر باید مورد توجه قرار بگیرد. زیرا در صورتی که مشخص شود یک شرک و یا موسسه تجاری اطلاعاتی برخلاف آن چیزی که باید در اسناد درج کند، قید کرده است باید برابر قانون جوابگو باشد.

همچنین لحاظ کردن خوشبینی های زیاده از حد بر خلاف اصل محافظه کارانه بوده و گزارش واقعیت را مرد سوال قرار می دهد. به همین دلیل لازم است که در تهیه صورت حساب مالی اعتدال لازم جهت درج واقعیت ها همواره مد نظر قرار بگیرد.

نکته قابل ذکر دیگر در این باره این است که بهترین حالت درج دارایی های یک مجموعه تجاری، انتخاب حداقل ارزش ها و مبالغ کمتر دارایی ها می باشد. همچنین حالت مناسب درج هزینه ها مبالغ بیشتر و حداکثری است. فلسفه اصلی این امر پیشگیری از ایجاد سود موهوم و کاذب و دستیابی به سود واقعی حاصل از عملیات ها می باشد.

لازم به ذکر است که موقعیت مالی یک موسسه تنها با تهیه صورت مالی مشخص نمی شود. بلکه لازم است اشخاص از قدرت  کافی برای درک آن ها برخوردار باشند. هرچند تنظیم که صورت مالی نیازمند تخصص و مهارت است اما درک و تفسیر اطلاعات درج شده در سند مذکور، کار چندان پیچیده ای نبوده و به راحتی می توان با تکیه و تمرکز بر روی آن تصمیمات درست و قابل قبولی گرفت.

انواع صورت‌ های مالی

صورت های مالی بر اساس اهداف شرکت و موسسه دارای اشکال مختلفی بوده و همگی آن ها قابل تنظیم و رسیدگی توسط حسابرسان رسمی می باشد. هر کدام از اشکال صورت حساب مالی، در بازه‌ های زمانی یک سال، شش ماه و حتی مدت زمان کمتر قابل تنظیم هستند و همگی آن ها متناسب با قواعد و اصول مهم حسابداری تهیه می شوند.

به طور کلی انواع صورت حساب مالی به شرح زیر می باشد.

• ترازنامه:

ترازنامه یا بیلان مهمترین صورت مالی حسابداری مجموعه های اقتصادی بوده که با توجه به آن می توان وضعیت مالی آن مجموعه را در یک بازه زمانی مشخص، مشاهده نمود. در واقع جهت برآورد، مالی دقیق یک مجموعه تجاری ترازنامه آن مهمترین سندی مالی به شمار می رود.

زیرا میزان دارایی، بدهی، سرمایه کل شرکت ها و موسسات تجاری و اقتصادی را در یک زمان مشخص به صورت دقیق و جامع نشان می دهد. به طور کلی اجزای اصلی ترازنامه شامل دارایی، بدهی سرمایه و حقوق صاحبان سهام است. دارای ترازنامه، خود دارای دو بخش ثابت و جاری می باشد. لازم به ذکر است که تمامی طلب ها و بدهی های شرکت ها نیز در ترازنامه ثبت می شوند که طلب ها در زمره دارایی های ثابت جای می گیرند.

• صورت حساب سود و زیان:

صورت حساب سود و زیان شامل گزارش نامه ای است که تمام درآمدها و هزینه های شرکت را در یک زمان مشخص در برمی گیرد. در واقع سود و زیان شرکت به نوعی بیانگر عملکرد مدیران شرکت های تجاری با مشخص کردن میزان سود و زیان مجموعه طی اقدامات صورت گرفته توسط آنان می باشد.

مهمترین مزیت تهیه صورت حساب مالی سود و زیان اخذ تصمیمات مالی منطقی و کاربردی تر جهت اداره امور مالی یک مجموعه اقتصادی در آینده است. صورت حساب سود و زیان همچون ترازنامه دارای اجزای مختلفی بوده و شامل بهای تمام شده کالا، هزینه های عملیاتی، هزینه های غیر عملیاتی و هزینه های مالی می شود.

• صورت حساب سود و زیان جامع

صورت حساب سود و زیان جامع نیز یکی دیگر از صورت حساب های مهم مجموعه های تجاری است که به منظور ارایه اطلاعات کامل و کلی از عملکرد یک دوره مالی مشخص تهیه و تنظیم می گردد. بنابراین لازم است که  جهت تنظیم آن کلیه درآمدها و هزینه های دوره مالی مد نظر شناسایی و بر حسب عناصر تشکیل دهنده آن مورد بررسی، تجزیه و تحلیل قرار بگیرد.

معمولا سود و زیان جامع مجموعه های تجاری پس از اصلاح حساب ها مشخص می شود و نوع فعالیت مجموعه های بازرگانی و خدماتی با یکدیگر متفاوت می باشد.

به طور کلی مواردی که در صورت حساب جامع قید می شود شامل موارد زیر است.

• تمامی حق و حقوق در نظر گرفته شده برای صاحبان سرمایه با قید جزییات
• سود یا زیان جامع یا به عبارت دیگر سود وزیان خالص دوره مالی مورد نظر
• بررسی مجدد دارایی های مشهود
• منبع تشدید ارزیابی سرمایه گذاری ها یا دارایی غیر جاری
• تفاوت های درآمدها و هزینه هایی که بر اساس استانداردهای حسابداری برای سهامداران لحاظ می شود
• صورت حساب گردش جریان وجوه نقد

صورت حساب جریان وجوه نقد

یکی دیگر اصلی ترین صورت حساب های حسابرسی، صورت حساب جریان وجوه نقد مجموعه می باشد که نشان دهنده نقش تمامی سرمایه گذاری ها، فعالیت ها و عملکرد صورت گرفته در جذب و خروج نقدینگی می باشد. همچنین صورت حساب فوق یکی از مدارک مهم قابل استناد جهت بررسی وضعیت مالی شرکت بوده که می توان با توجه به ان میزان نقدینگی و پرداخت بدهی ها را مورد ارزیابی قرار داد.

به این ترتیب می توان نتیجه گرفت که صورت حساب جریان وجوه نقد اصلی ترین صورت حساب قابل استناد به منظور بررسی توانایی شرکت جهت پرداخت سود سهامداران و بدهی های معوقه آن می باشد.

مهمترین اهداف حسابرسی صورت مالی

یا توجه به مطالب که در مباحث قبلی عنوان شد، اهداف مهم و اصلی حسابرسی صورت مالی کم و بیش مشخص شد. اما باید متذکر شویم که این اقدام مفید و مهم علاوه بر آن چیزی که در مطالب قبلی ذکر شده است، اهداف دیگری را نیز دنبال می کند که هر کدام از آن ها در جایگاه خود فواید و مزیت های زیادی را نصیب شرکت ها و موسسات مالی می کند که در ذیل به آن‌ ها اشاره خواهیم کرد.

• حسابرسی صورت مالی، یک سند معتبر و قابل اعتماد بوده که در اختیار مدیران ارشد شرکت ها و موسسات قرار می گیرد. بنابراین هر زمان که لازم باشد جهت شرح شرایط و اوضاع مالی مجموعه می تواند با استفاده از آن اطلاعات مورد نیاز را برای دیگر ارگان ها ارسال کند.
• هرگاه حسابدار و کارمندان رسمی مجموع به صورت عمدی و با سوء نیت و یا اشتباهات سهوی، اطلاعات را به درستی در جریان ثبت و حسابرسی درج نکند، با حسابرسی صورت مالی این اقدام وی نمو پیدا می ‌کند
• منطبق نمودن تمام اسناد و مدارک مالی مجموعه با قوانین جاری حسابداری در کشور
• بخشیدن اعتبار به استاد و مدارک مالی مجموعه نزد دیگر مجموعه های حقوقی و تجاری و همچنین ارگان های دولتی و غیر و دولتی

حسابرسی و انواع آن

همانطور که از معنای لغوی حسابرسی مشخص است به مفهوم رسیدگی به حساب و کتاب است. در واقع تعریف علمی و جامع حسابرسی، شامل بررسی و ممیزی اسناد مالی و حسابداری به منظور کشف تقلب ها و یا اشتباهات عمدی و‌ سهوی صورت گرفته در جریان امور مالی یک مجموعه تجاری است.

حسابرسی دارای انواع و اقسام متعددی بوده که در ادامه مطالب آن ها را مورد برسی قرار خواهیم داد.

• حسابرسی رعایتی:

در این شیوه حسابرسی، لازمه مورد تایید قرار گرفتن اسناد مالی، ثبت شدن آن ها مطابق با محاسبات انجام گرفته و دستورالعمل‌ها ثبت شده می باشد و معمولا برای تطبیق اسناد و مدارک و نحوه ثبت و نگهداری آن ها با استانداردهای تعیین صورت می گیرد.

• حسابرسی صورت های مالی:

هدف اصلی این نوع حسابرسی، بررسی صورت های مالی به منظور تایید و یا رد، اعتبار دهی و بخشیدن قابلیت استناد بودن به آن ها می باشد. معمولا هنگامی که صورت های مالی مورد حسابرسی  قرار می گیرند، افراد متخصص و ذیصلاح برای این امر وارد عمل شده و ادعای مطروحه را مورد بررسی قرار می دهند.

همچنین حسابرسان مذکور موظف هستند انجام وظیفه محوله بر آن ها را مطابق با اصول کلی و استانداردهای تعریف شده برای این امر انجام دهند.

• حسابرسی قانونی:

منظور از حسابرسی قانونی، حسابرسی است که از جانب مرجع حل اختلاف قانونی صورت بگیرد. به عبارت دیگر در مواقعی که شرکت ها و بنگاه های اقتصادی در بحث های مالی با اداره دارایی و مالیات  دچار اختلاف شوند، حسابرسان قانونی به منظور حل و فصل مشکل موجود به صورت قانونی وارد عمل می شوند.

• حسابرسی عملیاتی:

حسابرسی عملیاتی همانطور که از عنوان آن مشخص است به منظور بررسی فعالیت های عملیاتی، مجموعه های اقتصادی صورت می گیرد. در واقع این نوع حسابرسی، عملیات ها و اقدامات صورت گرفته مالی شرکت ها را مورد حسابرسی قرار داده و به صرفه بودن و یا نبودن و همچنین درستی و یا نادرستی فعالیت های مذکور را مشخص می کند.

مهمترین مزیت این نوع حسابرسی، مورد ارزیابی قرار گرفتن عملکردهای مدیران و سهامداران بوده و آن ها متوجه اقدامات درست و غلط خود می کند. به این ترتیب می توانند عملیات های مفید و مضر خود را از یکدیگر جدا نمایند.

مهمترین وظایف حسابرسان

همانطور که متوجه شدید، وظیفه مهم حسابرسی صورت مالی سالانه شرکت ها بر عهده حسابرسان رسمی بوده که به منظور تایید و یا رد صورت مالی شرکت ها و موسسات اقتصادی صورت می ‌گیرد. همچین این اشخاص وظیفه دارند پس از انجام وظیفه خود نتیجه به دست آمده را هم برای مدیران ارشد شرکت ها ارسال کنند و هم آنکه یک نسخه دیگر از آن را به ارکان های مالیاتی و بانک ارسال کند.

حسابرسان رسمی باید بتوانند زمان حسابرسی را به خوبی مدیریت کرده و همچنین میزان مالیاتی را که یک مجموعه تجاری ملزم به پرداخت آن است را متناسب با اوضاع مالی تعیین کند.

به این ترتیب جهت ارائه یک تعریف مختصر و جامع از وظایف حسابرسان رسمی باید گفت که، این اشخاص وظیفه بررسی وضعیت مالی و اعتبار صورت شرکت ها و موسسات و بنگاه های اقتصادی را بر عهده دارند.